هه‌ینی, ئه‌یلول 29, 2023
  • چوونەژوورەوە
  • تۆمارکردن
کوردپرێس
  • سەرەتا
  • کوردستان
  • جیهان
  • زانستی
  • کولتووری
  • کۆمەڵایەتی
  • ئابووری
  • سیاسەت
  • ئەپلیکەیشێن
بێ ئاکام
بینینی هەموو ئاکامەکان
  • سەرەتا
  • کوردستان
  • جیهان
  • زانستی
  • کولتووری
  • کۆمەڵایەتی
  • ئابووری
  • سیاسەت
  • ئەپلیکەیشێن
بێ ئاکام
بینینی هەموو ئاکامەکان
کوردپرێس
بێ ئاکام
بینینی هەموو ئاکامەکان
لاپەڕەی یەکەم کۆمەڵایەتی

میدیا و خۆکوشتن لە سوید

ئامادەکردنی ناسری سینا

Nasser Sina لە لایەن Nasser Sina
كانونی دووه‌م 24, 2023
لە بەشی کۆمەڵایەتی
1 0
A A
0
Photo: hvbguiden.se

Photo: hvbguiden.se

2
بڵاوکراوەکان
39
بینینەکان
Share on FacebookShare on TwitterShare on Telegram

هەموو ساڵێ نزیکەی ١٥٠٠ کەس لە سوید کۆتایی بە ژیانی خۆیان دێنن. ئەمەش حەوت ئەوەندەی ئەو کەسانەن لە ڕووداوی هاتوچۆدا دەکوژرێن. هاوکات ١٥ هەزار هەوڵی خۆکوژیش دەدرێ کە ناگاتە ئەنجام و ١٥٠ هەزار کەسیش بیرۆکەی خۆکوژییان لە مێشکدا هەیە.

 

ئەمانە جگە لە ئازار و نیگەرانییەکی یەکجار زۆر، خەرجی چەند میلیارد کرۆنیش دەخەنە سەر شانی کۆمەڵگای سوید. چل لەسەدی مردنی گەنجانی ١٥ تا ١٩ ساڵ، بە هۆی خۆکوشتنەوەیە. سی لە سەدیش ئەوانەن کە لە نێوان ٢٠ تا ٢٤ ساڵیان تەمەنە. زوربەی ئەو کەسانەش کە خۆ دەکوژن لە نێوان ٤٥ تا ٦٤ ساڵیان تەمەنە.

 

بەڵام دەنگدانەوەی خۆکوشتن لە میدیای سویدیدا یەکجار کەمە و بە واتایەک نابینرێ. هۆکارێکی گرنگی ئەوەیە کە یاسای ئەخلاقیی ڕۆژنامەوانی وا دەکات زوربەی ڕۆژنامەنووسان دەنگوباسی خۆکوشتن بڵاو نەکەنەوە. هەم لە بەر ڕێزگرتن لە هەرێمی تاکەکەسی و هەم لە بەر ئەو نیگەرانییەی کە نەکا بڵاوبوونەوەی ئەم جۆرە دەنگوباسانە ببێتە هۆی هاندانی زیاتر بۆ خۆکوشتن. ئەمانە دەبنە هۆی ئەوەی زانیاری لە سەر ئەوەی ئەم گرفتە لە کۆمەڵگادا چەند گەورە و بەربڵاوە لە بەردەستدا نەبێ. هەروەها لە سەر ئەوەی خۆکوشتن دەکرێ پێشی پێ بگیرێ.

 

بێدەنگی، توێژینەوەی ناڕێک و خراپ و ڕاپۆرتکردنی گەلێ کەم لە خۆکوشتن بەداخەوە یارمەتیی ئەوەی داوە کە بابەتەکە ببێتە شتێکی تابۆ (بڤە)، پەڵەداری، بێخەبەری و نەزانی لە سەر خۆکوشتن. بە جۆرێک کە بابەتەکە وەک یەکێ لە گرفتە هەرەگەورەکانی کۆمەڵگا کە دەیتوانی بە ڕێی لێدوانی میدیایی و ڕۆژنامەوانی کەم بێتەوە، هەروا بەردەوامە. دیارە کاتێ میدیاکان باسی نەکەن سیاسەتمەدارانیش هیچ لە پێناو کەمکردنەوەیدا ناکەن. ئەمە لە حاڵێکدایە کە زانست لەوە تێدەگا کە ئێمە چلۆن دەتوانین گیانی ڕێژەیەکی زۆری ئەو کەسانەی دەیانەوێ کۆتایی بە ژیانی خۆیان بێنن، ڕزگار بکەین بەڵام ئەم پرسە لە کۆمەڵگای سویددا پێویستی بە تیشکخستنەسەری زیاتر و وردتر هەیە.

 

میدیا هاوکات دەتوانێ بە واڵاکردنی زیاتری دەرگانەی بابەتەکە دەورێکی گرنگ بگێڕێ و یارمەتیدەر بێ بۆ گۆڕێنی بۆچوونی نیگەتیڤ و ناساغیی دەروونیی کەسەکان. خوێندنەوە و توێژینەوەی زۆر تازە هەن لە سەر چارەسەریی ئەم گرفتە. بۆیە گرنگە کە میدیاکان لە ڕاپۆرتدانی خۆیاندا لە سەر خۆکوشتن، باسی ئەوەش بکەن کە ئەگەر گرفتێکی دەروونی بۆ کەسێک هاتە پێش و بیری خۆکوژی بە سەری کەسێکدا هات، ئەوا ڕوو لە کوێ بکات و کام ڕێکخراو و دەزگای حوکوومەتی کار بۆ بەرگریی جیددی بە خۆکوژی یان یان کەمکردنەوەی ڕێژەکەی دەکات.

 

لە ڕێسانامەی ئەخلاقیی ڕۆژنامەواناندا نووسراوە: “لە بڵاوکردنەوەی دەنگوباسی خۆکوشتن و هەوڵی خۆکوژیدا، گەلێ وریا و لە سەرەخۆ و پشوودرێژ بە و بیر لە بنەماڵە و کەسوکاری کەسەکە بکەرەوە و ڕێز لە حورمەت و شکۆمەندیی ژیانی تاکەکەسیان بگرە.” کاتی ئەوەیە کە ئەم خاڵەی ڕێساکە پێداچوونەوەی پێدا بکرێ و لە جیاتی وەها بنووسرێ: “هەوڵ بدە پێناسێک ساز نەکەیت لە نێوان ئەوەی خۆی کوشتووە و ئەو کەسەی ڕاپۆرتەکە دەخوێنێتەوە.” با نەبێتە هۆی ئەوەی کارەکەی کۆپی بکرێ و لاسایی بکرێتەوە.

 

ڕێکخراوی لەشساغیی جیهانی (WHO) چەند ڕێکاری پێشکەش کردوون لە سەر ئەوەی میدیاکان چۆنچۆنی دەبێ ڕاپۆرت لە سەر خۆکوشتن بدەن. ئەم ڕێکخراوەیە باس لەوە دەکات کە ڕاپۆرتدانی ناشیانە یارمەتیی چەندپاتبوونەوەی تراژدیاکە دەدات. بۆنموونە لە دەستپێکی ئاڵقەی تلەڤزیۆنیی ئەڵمانیی “مەرگی قوتابیەک”دا هەموو جارێ پیاوێک پێشان دەدرێ کە خۆ دەخاتە بەر ڕێگەی شەمەندەفەر و دەکوژرێ. لە کاتی پێشاندرانی ئەم ئاڵقەیەدا ڕێژەی خۆکوشتنی گەنجانی ١٥ تا ١٩ ساڵ، بە ڕادەی ١٧٥ لەسەد هەڵکشا. چەند ساڵ دواتریش کە ئاڵقەکە دووپات کرایەوە، دیسان هەر ئەوەندە کەسە بە هەمان شێوە خۆیان کوشت.

  

باشترین شێوە بۆ ڕاپۆرتکردنی خۆکوژی ئەوەیە کە تەرکیزی زیاتر لەسەر لە پاش بەجێماوانی ڕووداوەکە بکرێ نەک ئەوەی خۆی کوشتووە. ئەوەی ڕەنج و ئازاری لە پاش بەجێماوان باس بکرێ تەئسیرێکی زۆر لە سەر بەردەنگەکان (خوێنەر، بیسەر و بینەر) دادەنێ. ئەوەی چ پشتگیرییەکیان وەرگرتووە؟ هەڤاڵ و کەسەکان چ کاردانەوەیەکیان لە سەر ڕووداوەکە نیشان داوە. ئەم شێوەیە لە گێڕانەوە وا دەکات لە نەساغیی دەروونیی کەسی خۆکوژ بگەین. لەم ناوەدا لە بەکارهێنانی دەستەواژەی وەک “سەرکەوت کە خۆی بکوژێ” یا خود “خۆکوشتنی هەڵبژارد” خۆ ببوێرە. تەقریبەن هەموو ئەو کەسانەی خۆیان دەکوژن، تووشی خەمۆکی بوون یا نەخۆشییەکی دەروونییان هەبووە.


ڕێکخراوی خۆبەخشی سویدیی “
Suicide Zero” واتا “هیچ خۆکوشتنێک” خەڵات دەدات بەو ڕۆژنامەوانانەی بەسوودترین و باشترین ڕاپۆرت لە سەر خۆکوشتن بڵاو بکەنەوە تا خەڵك زیاتر لەگەڵ ئەم گرفتە گەورە کۆمەڵایەتییە ئاشنا بێت.

بڵاوکردن1تویت1بڵاوکردن
بابەتی پێشوو

شێوازی كاری دایره و ڕێكخراوه‌ حکوومەتییه‌كانی سوید

بابەتێکی تر

ڕێسای کاری ڕۆژنامه‌وانیی سوید (ڕادیۆ، تله‌ڤزیۆن، ڕۆژنامه‌ و گۆڤار)

Nasser Sina

Nasser Sina

بابەتێکی تر
ڕۆژنامەوانی

ڕێسای کاری ڕۆژنامه‌وانیی سوید (ڕادیۆ، تله‌ڤزیۆن، ڕۆژنامه‌ و گۆڤار)

وەڵامێک بنووسە هەڵوەشاندنەوەی وەڵام

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

  • سەرتۆپک
  • سەرنجەکان
  • بابەتی نوێ
نه‌یارناسی كوردستانی و ناكوردستانی

نه‌یارناسی كوردستانی و ناكوردستانی

كانونی دووه‌م 13, 2023

هیجرەتی سەحرا بەکۆڵ

ئاب 5, 2023
توتالیتەریزمی کولتووریی و کۆمەڵگا

توتالیتەریزمی کولتووریی و کۆمەڵگا

ئاب 2, 2023
زەروان و زوان و زەمان

زەروان و زوان و زەمان

ئاب 2, 2023

شێرکۆ بێکەس – دوایین داخوازی

0
نووسینی ژمارە یەک

نووسینی ژمارە یەک

0
نووسینی ژمارە یەک

نووسینی ژمارە دوو

0
نووسینی ژمارە یەک

نووسینی ژمارە سێ

0

هیجرەتی سەحرا بەکۆڵ

ئاب 5, 2023
زەمەنی ئاوابوونی حیزب و دابڕانی مەعریفی

زەمەنی ئاوابوونی حیزب و دابڕانی مەعریفی

ئاب 2, 2023
زەروان و زوان و زەمان

زەروان و زوان و زەمان

ئاب 2, 2023
توتالیتەریزمی کولتووریی و کۆمەڵگا

توتالیتەریزمی کولتووریی و کۆمەڵگا

ئاب 2, 2023

دوایین بابەتەکان

هیجرەتی سەحرا بەکۆڵ

ئاب 5, 2023
زەمەنی ئاوابوونی حیزب و دابڕانی مەعریفی

زەمەنی ئاوابوونی حیزب و دابڕانی مەعریفی

ئاب 2, 2023
کوردپرێس

پلاتفۆرمی نێونەتەوەیی ڕۆژنامەوانی سەربەخۆی کوردستان

بەشەکان

  • ئابووری
  • جیهان
  • زانستی
  • سیاسەت
  • کوردستان
  • کولتووری
  • کۆمەڵایەتی

وشەکان

شێرکۆ بێکەس کوردتیوب کورد دیزاین کوردفیلم
  • سەرەتا
  • نووسەران
  • پەیوەندی

© ٢٧٢٣ کوردپرێس - پلاتفۆرمی نێونەتەوەیی ڕۆژنامەوانی سەربەخۆی کوردستان

بێ ئاکام
بینینی هەموو ئاکامەکان
  • سەرەتا
  • کوردستان
  • جیهان
  • زانستی
  • کولتووری
  • کۆمەڵایەتی
  • نووسەران
  • ئەپلیکەیشێن

© ٢٧٢٣ کوردپرێس - پلاتفۆرمی نێونەتەوەیی ڕۆژنامەوانی سەربەخۆی کوردستان

بەخێر بێیتەوە

لە خوارەوە بچۆرە ناو ئەکاونتەکەتەوە

وشەی نهینی بیرچۆتەوە? خۆت تۆمار بکە

ئەکاونتی نوێ دروست بکە!

بۆ ناو تۆمارکردن فۆڕمەکانی خوارەوە پڕبکەرەوە

هەموو بوارەکان پێویستن. چونه‌ ژووره‌وه‌

وشەی نهێنی خۆت وەربگرەوە

تکایە ناوی بەکارهێنەر یان ناونیشانی ئیمەیڵەکەت بنووسە بۆ دووبارە دانانی وشەی نهێنی.

چونه‌ ژووره‌وه‌

Add New Playlist

دڵنیایت لە کردنەوەی ئەم بابەتە؟
بگەڕێوە : 0
ئایا دڵنیای کە دەتەوێت بەشداریکردن هەڵبوەشێنیتەوە؟